Zaburzenia psychiczne są głównie kojarzone z okresem dzieciństwa, jednak osoby dorosłe również mogą je doświadczać. Przykładem jest lęk separacyjny, który towarzyszy nie tylko dzieciom, ale także dorosłym, stając się źródłem niepokoju wynikającego z obawy o rozłąkę z osobami bliskimi. Skrajne przypadki tego rodzaju lęku mogą skutkować objawami fizycznymi, takimi jak ból brzucha, nudności czy ból głowy. W niniejszym artykule poddajemy szczegółowej analizie ten typ zaburzeń: kto jest najbardziej narażony na wystąpienie lęku separacyjnego, jakie są jego przyczyny oraz jak przebiega proces terapeutyczny.
W terminologii medycznej lęk separacyjny jest określany jako SAD (Separation Anxiety Disorder) i zaliczany do grupy zaburzeń lękowych. Choć często diagnozowany wśród dzieci w wieku przedszkolnym, gdzie jest naturalnym elementem ich rozwoju, może także występować u osób dorosłych, przybierając wówczas formę patologiczną.
Jednym z istotnych aspektów charakterystyki SAD jest nadmierne obawianie się momentu rozstania z bliską osobą. Objawy tego lęku bywają zróżnicowane i często mają charakter fizyczny, będąc wynikiem reakcji na stres. Z tego powodu, zaburzenie to jest klasyfikowane zarówno przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, jak i w ramach Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10, F93.0).
Analizując grupy wiekowe najbardziej narażone na lęk separacyjny, można zauważyć, że dotyczy on dzieci w wieku od 7 miesięcy do 2 lat. W tym czasie dziecko rozwija zdolność postrzegania stałości otoczenia i osób, co oznacza, że pomimo chwilowej nieobecności istotnej dla niego osoby, ma świadomość jej istnienia – stąd pochodzi lęk separacyjny i pragnienie powrotu bliskiej osoby. Długość trwania tego lęku jest indywidualna i zależy od charakteru dziecka, aczkolwiek zazwyczaj negatywne reakcje na rozłąkę ustępują w wieku 3-4 lat.
Niestety, niektóre przypadki lęku separacyjnego mogą przybierać formy patologiczne. Dane statystyczne wskazują, że nawet 3-4% dzieci szkolnych, 10% młodzieży [1] oraz 6,6% dorosłych [2] boryka się z tym problemem. U osób dorosłych lęk separacyjny może być wynikiem utrzymywania się symptomów z okresu dzieciństwa, choć często pierwsze objawy pojawiają się dopiero po osiągnięciu pełnoletności.