Indeks glikemiczny (IG) jest istotnym narzędziem, które pomaga osobom cierpiącym na cukrzycę w dobieraniu składników diety. IG ukazuje jak szybko i jak intensywnie poziom glukozy we krwi wzrasta po spożyciu konkretnych produktów żywnościowych. Dieta oparta na produktach o niskim indeksie glikemicznym to również dobra opcja dla tych, którzy chcą zrzucić kilogramy. Istnieją specjalne tabele prezentujące IG różnych rodzajów pokarmów. Postawienie się przed wyborem pomiędzy jedzeniem o wysokim, a niskim indeksie glikemicznym ma ogromne znaczenie.
Pojęcie indeksu glikemicznego narodziło się na bazie badań przeprowadzonych przez Jenkinsa w 1981 roku. Badania te skupiły się na analizie wpływu spożycia różnorodnych produktów spożywczych na stężenie glukozy we krwi po posiłku u grupy 62 osób. Wyniki tych badań doprowadziły do stworzenia alternatywnego systemu klasyfikacji pokarmów zawierających węglowodany. System ten odpowiada na pytanie o skutki glikemiczne, to znaczy jak szybko i jak intensywnie poziom glukozy we krwi wzrośnie po spożyciu konkretnego produktu.
Definicja indeksu glikemicznego według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) mówi, że IG to obszar pod krzywą glikemii po spożyciu posiłku dostarczającego 50 g węglowodanów, w porównaniu do obszaru pod krzywą odpowiedzi glikemicznej po spożyciu tej samej ilości węglowodanów z produktu standardowego, takiego jak glukoza lub białe pieczywo.
Produkty o wysokim indeksie glikemicznym są takie, które po spożyciu odpowiedniej porcji (dostarczającej 50 g przyswajalnych węglowodanów) powodują szybkie i duże zwiększenie poziomu glukozy we krwi. Z kolei pokarmy o niskim IG powodują słabszą i wolniejszą reakcję glikemiczną. Indeks glikemiczny stanowi pomocne narzędzie dla diabetyków w wyborze odpowiednich produktów węglowodanowych, ale może również służyć jako wskaźnik używany w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych.