W warzywniku wielu domowych kucharzy coraz częściej można znaleźć roszponkę, znaną również jako roszpunka warzywna. Ta ceniąca się niemałą popularnością roślina z rodziny kozłkowatych nie tylko dodaje smaku różnym sałatkom, pesto czy koktajlom, ale przede wszystkim dostarcza szereg cennych składników odżywczych.
Znana pod wieloma nazwami, m.in. rapontynka, rapunkuł, raszpanka, roszpunka jadalna czy roszpunka pospolita, roszponka (Valerianella locusta L.) jest gatunkiem jadalnej rośliny występującej naturalnie w Azji Mniejszej, Afryce Północnej oraz Europie. W Polsce, pomimo że przez lata była traktowana jako chwast, obecnie jest powszechnie uprawiana i coraz częściej doceniana za swoje wartości kulinarne i odżywcze.
Niewielkie rozetki tej rośliny składają się z około 10-20 liści o charakterystycznej zielonej barwie i małych rozmiarach. Od dawna są cenione ze względu na zawarte w nich składniki odżywcze. To przede wszystkim beta karoten, witamina C, witaminy z grupy B (B1, B6, kwas foliowy), wapń, żelazo i magnez. W roszponce nie brakuje także innych cennych bioaktywnych związków takich jak luteina, zeaksantyna, neoksantyna, kampferol, rutyna czy kwas chlorogenowy.
Zawarte w liściach roszponki składniki mają zbawienny wpływ na stan naczyń krwionośnych, regulują ciśnienie tętnicze krwi oraz lipidogram. Dlatego też roszponka jest pożądanym składnikiem diety dla osób dbających o profilaktykę chorób układu sercowo-naczyniowego. Jej spożywanie dostarcza składników ważnych dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz jest źródłem kwasu foliowego, który jest nieoceniony dla kobiet w ciąży. Dodatkowo, dzięki zawartości antyoksydantów, może przyczynić się do minimalizacji szkód powodowanych przez nadmiar wolnych rodników.
Osoby dbające o zdrowie narządu wzroku również powinny docenić wartość sałatki z roszponką. Roszponka zawiera karoteny korzystnie wpływające na procesy widzenia. Niektóre z nich mają dodatkowo potencjał chemoprewencyjny, co oznacza, że mogą obniżać ryzyko rozwoju nowotworów. W medycynie ludowej roszponka jest wymieniana jako roślina poprawiająca trawienie i mająca lekko uspokajające działanie.