Mimo, że kalarepa nie jest zbyt popularnym warzywem w naszej kulturze gastronomicznej, to analizując jej właściwości odżywcze i zdrowotne, można dojść do wniosku, że powinna ona znaleźć się na naszych talerzach znacznie częściej. Kalarepa ma bowiem zdolność do oczyszczania organizmu z toksyn, zapobiegania nowotworom, a także jest bezpieczna dla osób cierpiących na cukrzycę czy alergie pokarmowe.
Kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes L.) to odmiana kapusty uprawnej, której jadalna część to wydłużona łodyga, nazywana „jabłkiem”, oraz młode liście. W porównaniu z innymi członkami rodziny kapustowatych, kalarepa ma najmniejsze wymagania glebowe. Najlepiej jednak rośnie na glebie próchniczej, lekko kwaskowej i bogatej w substancje odżywcze, przy umiarkowanej wilgotności. Do optymalnego wzrostu potrzebuje dużo słońca i temperatury między 12 a 18 stopni.
Znane są dwie odmiany kolorystyczne kalarepy – zielona i fioletowa. Ważne jest jednak, aby przed spożyciem dokładnie obrać warzywo, gdyż twarda skórka nie nadaje się do konsumpcji.
Współczesna kalarepa jest prawdopodobnie wynikiem krzyżówki dwóch roślin – jednej pochodzącej z Europy Środkowej i drugiej z Azji. Pierwsza odmiana kalarepy była znana już w starożytnym Rzymie, gdzie traktowano ją jako pokarm dla niewolników. Obecnie uprawianą odmianę opisał po raz pierwszy europejski botanik w XVI wieku. Do Polski kalarepa przyszła w XIX wieku ze Szwajcarii i Austrii. Była uprawiana głównie na wsiach jako warzywo mające wzmacniać organizm po zimie.
Kalarepa to warzywo niskokaloryczne, ale bogate w cenne składniki odżywcze, takie jak tłuszcze, białko, węglowodany, błonnik, cukry, przeciwutleniacze i witaminy (A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E i K), a także soli mineralnych (cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo). Dzięki temu jest bezpieczna dla alergików i osób chorujących na cukrzycę.
Badania naukowe prowadzone na kalarepie wykazały jej udokumentowane właściwości przeciwnowotworowe. W 2012 roku na kongresie American Association for Cancer Research w Chicago, naukowcy z Chin przedstawili wyniki badań, które dowodzą, że spożywanie kalarepy zmniejsza ryzyko wystąpienia raka piersi i hamuje rozwój już istniejącej choroby.
Badania przeprowadzono na grupie 5 tysięcy kobiet w różnym stadium rozwoju nowotworu. Wyniki były jednoznaczne – te osoby, które regularnie spożywały kalarepę po wykryciu raka, były mniej narażone na nawroty choroby.
Właściwości antynowotworowe kalarepy wiążą się z obecnością w niej glukozynolanów – związków siarkowych, do których należą izotiocyjany i indole. 100 gramów kalarepy dostarcza aż 52 mg tych substancji. Te związki mają także działanie grzybo- i bakteriobójcze, dzięki czemu pomagają w walce z bakterią H. pylori, odpowiedzialną za wrzody układu pokarmowego.
Kalarepa jest także doskonałym źródłem luteiny, która chroni nasz wzrok. Obecny w liściach kalarepy chlorofil ma właściwości oczyszczające organizm z toksyn, wspiera pracę wątroby, zwalcza stany zapalne i przyspiesza gojenie się ran. Kalarepa zawiera więcej witaminy C niż pomarańcza – 100 g kalarepy dostarcza aż 62 mg kwasu askorbinowego, podczas gdy w pomarańczy jest go 53 mg.
Wybierając kalarepę, pamiętajmy, że powinna ona być niewielka, ciężka jak na swój rozmiar, z intensywnie zielonymi liśćmi, bez plam czy śladów żółknięcia.