Doświadczenia wielu osób sugerują, że przemiany pogodowe mogą wpływać na samopoczucie i zdrowie. W rzeczywistości nauka potwierdza te spostrzeżenia, odnosząc je do szeregu różnorodnych dolegliwości od kataru, przez rwę kulszową aż po zawały serca. W tym kontekście naukowcy z coraz większym zaniepokojeniem dyskutują o ewentualnych skutkach dla zdrowia publicznego na świecie, wynikających z postępujących zmian klimatycznych.
Zmiana warunków atmosferycznych to w istocie modyfikacja wielu czynników zewnętrznych, które nieustannie wpływają na wszystkie żywe organizmy na naszej planecie. Dotyczy to nie tylko temperatury, ale również ciśnienia atmosferycznego i wilgotności powietrza. Te fluktuacje stanowią znaczące wyzwanie głównie dla układu odpornościowego, układu oddechowego oraz układu mięśniowo-szkieletowego.
Zmienność warunków pogodowych a infekcje górnych dróg oddechowych
Chociaż powszechnie uważa się, że to zimno jest przyczyną przeziębienia czy grypy, to tak naprawdę za te dolegliwości odpowiadają patogeny chorobotwórcze, głównie wirusy i bakterie. Wciąż jednak najwięcej przypadków infekcji odnotowuje się w okresie jesieni oraz na przełomie zimy i wiosny. Niespodziewane ochłodzenie jest przez układ odpornościowy traktowane jako szok fizyczny, co prowadzi do osłabienia jego działania. Stąd rośnie popularność hartowania – systematycznego narażania organizmu na zimno, co pomaga zwiększyć jego tolerancję na zmienne warunki atmosferyczne i czyni go mniej wrażliwym na zmiany pogody.
Zimno ma szczególnie negatywny wpływ na zdolność komórek odpornościowych umiejscowionych w błonie śluzowej nosa do walki z patogenami. Dodatkowo, rynowirusy, które są odpowiedzialne za większość przeziębień, rozmnażają się efektywniej w chłodniejszych warunkach, a także łatwiej przenoszą się między ludźmi, którzy w tym okresie spędzają więcej czasu w zamkniętych, słabo wentylowanych pomieszczeniach.
Astma i alergie – problemy trwające od wiosny do zimy
Pogoda ma ogromny wpływ na codzienne życie osób cierpiących na alergie i astmę, a takich osób w społeczeństwie jest coraz więcej. Choć wiosenne ocieplenie to dla wielu ulga, to jednocześnie rozpoczyna okres pylenia roślin, co może powodować chroniczne dolegliwości alergiczne, takie jak katar, łzawienie oczu, kichanie, a nawet zapalenie zatok lub ucha środkowego.
Astmatycy także zmagają się z problemami związanymi z pyłkami. W okresie letnich burz zagrożenie jest szczególnie wysokie, ponieważ ładunek elektryczny w powietrzu oddziałuje na drobinki pyłu, które skuteczniej dostają się do płuc. W 2005 roku w Wielkiej Brytanii po tygodniu intensywnych burz odnotowano sześciokrotny wzrost liczby pacjentów hospitalizowanych z powodu ataków astmy. Ostre podmuchy wiatru unoszą pyłki i kurz, zwiększając poziom zanieczyszczenia powietrza i pogarszając problemy oddechowe.
Choć zima przynosi ulgę alergikom, dla astmatyków mroźne powietrze oznacza dodatkowe skurcze oskrzelików, co utrudnia oddychanie i zmusza do częstszego korzystania z inhalatorów.